Hướng dẫn cách trồng nấm mối đơn giản hiệu quả tại nhà

Nấm mối từ lâu đã được biết đến là một loại thực phẩm quý hiếm với hương vị đặc biệt và giàu giá trị dinh dưỡng. Tuy nhiên, do chỉ xuất hiện vào mùa mưa, việc thưởng thức loại nấm này cũng không phải dễ dàng. Chính vì sự khan hiếm và quý giá, giá của nấm mối trong mùa thu hoạch có thể lên tới hàng triệu đồng mỗi kilogram, làm nó trở thành một trong những món ngon xa xỉ với nhiều người. Tuy nhiên, giờ đây bạn hoàn toàn có thể tự thực hiện trồng nấm mối ngay tại nhà với kỹ thuật và cách chăm sóc đơn giản mà Yersin Farm chia sẻ dưới đây!

Nấm mối có trồng được không?

Hiện nay,tại trường Việt Nam có hai loại nấm mối được yêu thích và phổ biến nhất là nấm mối trắng tự nhiên và nấm mối đen, mỗi loại mang những đặc điểm nổi bật về màu sắc, hương vị, và giá trị dinh dưỡng đặc trưng. Nấm mối trắng có vẻ ngoài tinh khiết và thường được mọc tự nhiên, đặc biệt khó tìm và không thể nuôi cấy, do đó, thường nó thường có mức giá cao hơn trên thị trường.

Trong khi đó, nấm mối đen có thể được nuôi trồng công nghiệp trên các giá thể như mùn cưa, chính vì vậy, loại nấm này cũng dễ tiếp cận và phổ biến hơn. Nấm mối đen không chỉ giữ được độ giòn và hương thơm quyến rũ tương tự như nấm mối trắng mà còn có một cấu trúc thân chắc chắn và một mức giá cả phải chăng, tạo điều kiện cho nhiều người có cơ hội thưởng thức.

Thời vụ trồng nấm mối 

Nấm mối tự nhiên thường có xu hướng mọc dưới bóng râm của các tán cây lớn, dọc theo hàng rào hay tường rào, đồng thời chỉ xuất hiện một lần mỗi năm, với một chu kỳ sinh trưởng cực kỳ ngắn, kéo dài chỉ trong một tháng.

Ngày nay, nhờ vào những tiến bộ trong kỹ thuật nuôi cấy, việc trồng nấm mối đen đã có thể được thực hiện quanh năm, mở ra cơ hội mới cho nông dân. Dẫu vậy, thời gian lý tưởng nhất để bắt đầu trồng nấm là vào khoảng tháng 6 theo lịch âm, bởi lẽ đây là thời điểm thời tiết chuyển mình sang ẩm ướt và mưa nhiều, điều kiện lý tưởng để nấm mối phát triển mạnh mẽ.

Hướng dẫn cách trồng nấm mối đen

Trồng nấm mối như thế nào? Dưới đây là những kỹ thuật cơ bản giúp bạn dễ dàng thực hiện trồng nấm mối đen ngay tại nhà hoặc canh tác với quy mô vừa, nhằm tạo ra các sản phẩm nấm đạt chất lượng cao:

Xử lý mùn cưa

Chuẩn bị mùn cưa: Một trong những bước quan trọng hàng đầu để trồng nấm mối thành công chính là công đoạn chuẩn bị mùn. Để đạt hiệu quả tối ưu nhất, khuyến nghị nên chọn mùn cưa từ bồ đề hoặc cây cao su, vì chúng phù hợp hơn cả. Hãy tránh sử dụng mùn cưa từ gỗ cứng hoặc cây có tinh dầu vì chúng không thích hợp cho việc phát triển của nấm.

Khi xử lý mùn cưa, điều cần lưu ý là không để mùn cưa ẩm ướt hoặc mốc. Nếu bạn muốn dự trữ mùn cưa cho mùa vụ tiếp theo, hãy phơi chúng cho thật khô và bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng đãng.

Trước khi bắt đầu trồng, bạn cần tạo độ ẩm cần thiết cho mùn cưa bằng cách nhẹ nhàng rắc nước sạch lên, sau đó trộn đều bằng tay. Độ ẩm lý tưởng là khi bạn nắm một ít mùn cưa và thấy nước lọt qua kẽ ngón tay mà không quá ướt. Bảo quản mùn cưa bằng cách phủ một lớp bạt nilong lên trên.

Một vài ngày sau, thêm vôi bột vào mùn cưa với tỷ lệ khoảng 0.5 kg vôi cho mỗi 100 kg mùn cưa, trộn đều. Sử dụng thiết bị đo độ ẩm nếu có, đảm bảo độ ẩm đạt khoảng 65%. Sau đó, tiếp tục phủ bạt và ủ mùn cưa trong 4-6 ngày, nhớ đảo trộn mùn cưa mỗi 2-3 ngày một lần.

Đóng gói mùn cưa cũng là một quy trình cần thiết để chuẩn bị cho việc trồng nấm:

Chuẩn bị sẵn các túi đựng phù hợp. Tiếp theo, bạn cần châm chước đổ mùn cưa vào từng túi, lưu ý là mỗi khi thêm mùn cưa, hãy nén chặt để không khí có thể thoát ra.

Khi lượng mùn cưa trong túi còn cách miệng túi khoảng 5-7cm, hãy cẩn thận dập miệng túi nilon lại và luồn phần miệng túi qua để tạo thành một khe nhỏ, đảm bảo miệng túi được gấp gọn giữa hai lớp nilon.

Sử dụng dây chun để buộc chặt phần miệng túi vừa điều chỉnh. Sau đó, lấy một miếng bông không thấm nước, vo tròn tạo hình cái nút và đặt vào phần cổ của túi mùn cưa, rồi đóng nắp túi lại một cách cẩn thận.

Bằng cách này, bạn sẽ đảm bảo mùn cưa được bảo quản tốt nhất trước khi tiến hành trồng nấm.

Quy trình hấp khử trùng cũng là bước cực kỳ quan trọng trong quá trình trồng nấm mối, đòi hỏi phải tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt.

Quy trình này bao gồm việc hấp các túi mùn cưa trong khoảng thời gian từ 10 đến 12 giờ ở nhiệt độ 100 độ Celsius. Trong trường hợp sử dụng nồi áp suất công nghiệp, thời gian hấp sẽ được rút ngắn xuống còn 2 đến 3 giờ, với nhiệt độ điều chỉnh trong khoảng từ 120 đến 180 độ Celsius. Đối với các cơ sở có quy mô sản xuất lớn, mỗi lần có thể hấp khử trùng từ 600 đến 800 bịch mùn cưa.

Sau khi hoàn thành quá trình hấp khử trùng, sản phẩm cần được lấy ra khỏi nồi hấp và để nguội tự nhiên. Thông thường, các túi phôi mùn cưa sẽ mất khoảng 12 đến 24 giờ để nguội hẳn, chuẩn bị cho các bước tiếp theo của quy trình trồng nấm.

Kỹ thuật trồng nấm mối đen

Trong quá trình cấy giống, việc tiệt trùng các dụng cụ trồng là bước thiết yếu để đảm bảo vệ sinh và phòng tránh nhiễm khuẩn. Hiện nay, có hai phương pháp cấy giống nấm mối được áp dụng rộng rãi như sau:

• Phương pháp meo hạt: Để thực hiện, bạn cần sử dụng một que sắt, rắc nhẹ nhàng một lượng sợi giống nấm mối lên đỉnh của que. Sau đó, nhẹ nhàng lắc que trên bề mặt túi mùn cưa, cho phép các sợi giống rơi đều khắp bề mặt, tạo điều kiện cho sự phát triển đồng đều của nấm.
• Phương pháp meo que: Sử dụng một que để kẹp lấy giống nấm và nhẹ nhàng đặt que vào các lỗ đã được khoan sẵn trên túi mùn cưa. Mỗi lỗ sẽ chứa một que giống, đảm bảo phần đầu của que tiếp xúc chặt chẽ với mặt túi mùn cưa, tạo môi trường lý tưởng cho sự nảy mầm và phát triển của nấm.

Phủ đất tạo quả thể

Bước quan trọng tiếp theo trong quy trình trồng nấm mối tự nhiên là việc phủ đất lên quả thể, có thể thực hiện qua hai phương pháp sau:

• Phương pháp tạo quả thể trong túi: Khi nấm đã phủ kín túi cơ chất, hãy mở miệng túi và phủ lên trên một lớp đất mỏng khoảng 2,5 đến 3cm, đảm bảo lớp đất được xếp đều và sát nhau.
• Phương pháp tạo quả thể bằng cách trồng trong luống: Sau khi loại bỏ vỏ túi nilon, xếp các túi mùn cưa cạnh nhau một cách sát sao và phủ lên chúng một lớp đất đã ủ với bột và trấu, dày khoảng 2,5 đến 3cm.
• Sau khi đã phủ đất, bạn cần thực hiện việc tưới nước đều đặn hai ngày một lần cho phương pháp đầu tiên. Tuy nhiên, lưu ý không nên tưới quá nhiều để tránh làm trôi lớp đất phủ bên trên, vừa đủ ẩm là điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của nấm.

Cách chăm sóc và thu hoạch nấm mối đen

Bên cạnh kỹ thuật trồng nấm mối, quá trình chăm sóc và thu hoạch đúng cách cũng đóng vai trò không kém phần quan trọng, mang đến cho bạn những sản phẩm nấm mối đạt chất lượng cao:

Chăm sóc nấm mối đúng kỹ thuật

Chăm sóc nấm mối đòi hỏi sự cẩn trọng để duy trì điều kiện môi trường lý tưởng:

• Tránh để lớp đất phủ trên bề mặt bị khô trong khoảng thời gian từ 20 đến 30 ngày sau khi phủ đất, vì điều này có thể gây hại cho sự phát triển của nấm. Đồng thời, điều quan trọng là không để môi trường quá ẩm ướt.
• Khi quả thể nấm đã bắt đầu hình thành, bạn nên tưới nước một cách nhẹ nhàng bằng vòi tưới, thực hiện từ 2 đến 3 lần mỗi ngày bằng nước sạch. Dần dần giảm lượng nước để đạt độ ẩm khoảng 95-98%, và duy trì nhiệt độ trong khoảng 24 đến 32 độ C để tạo điều kiện tốt nhất cho quả thể phát triển mạnh mẽ.

Cách thu hoạch nấm mối đen

Thu hoạch nấm mối đánh dấu khoảnh khắc đáng mong đợi nhất trong quá trình trồng nấm. Cách thu hoạch nấm mối đen:

• Thu hoạch dựa trên sự trưởng thành của nấm: Khi thân nấm đạt kích thước từ 10-15cm, đường kính thân khoảng 1,5-2cm, đồng thời tai nấm bắt đầu có hình dạng giống mũ nồi, đường kính khi nở rộng từ 3-5cm và có thể mở rộng tới 10-15cm. Màu sắc biến đổi từ đất nâu xám hoặc nâu xám trắng khi non, chuyển sang màu nếp khi già.
• Lưu ý thời điểm thu hoạch: Thu hoạch vào buổi sáng sớm là tốt nhất, và với khu vườn lớn, có thể thu hoạch 2 lần mỗi ngày, vào buổi sáng sớm và buổi chiều tối. Quá trình thu hoạch có thể kéo dài liên tục khoảng 16 ngày sau mỗi đợt trồng.

Cách sơ chế và bảo quản nấm mối

Ngoài ra, để cho ra thành phẩm nấm mối thơm ngon, bắt mắt và giữ được lâu hơn. Bạn cần lưu ý những phương pháp sơ chế vào bảo quản nấm mối dưới đây: 

Hướng dẫn sơ chế

Việc sơ chế nấm mối là một quy trình đơn giản nhưng không kém phần quan trọng giúp đảm bảo vẻ ngoài và chất lượng của nấm. Đầu tiên, bạn cần sử dụng một con dao sắc để loại bỏ phần rễ và loại bỏ bất kỳ phần vỏ nào còn bám cát hay xơ dừa, giúp nấm trở nên sạch sẽ và thẩm mỹ hơn. Tiếp theo, dùng một chiếc cọ mềm quét nhẹ từ phần chân đến mũ của nấm, giúp loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn và tạp chất bám trên quả thể nấm mối đen.

Với sự hỗ trợ của máy gọt vỏ hiện đại, quá trình sơ chế nấm mối đen giờ đây trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn, giúp tiết kiệm thời gian mà vẫn đảm bảo chất lượng tốt nhất cho sản phẩm.

Hướng dẫn bảo quản

Nấm mối đen tươi nên được sử dụng ngay sau khi tách khỏi bịch đựng để bảo đảm tươi ngon. Tuy nhiên, để kéo dài tuổi thọ của nấm, hãy đảm bảo nấm được khô hoàn toàn trước khi bảo quản ở nhiệt độ lạnh, khoảng 3-5 độ Celsius trong tủ lạnh, có thể giúp bảo quản nấm tới 8-10 ngày.

Đối với việc bảo quản lâu dài, phương pháp sấy thăng hoa sẽ là lựa chọn tuyệt vời, không chỉ giúp nấm mối đen duy trì được hương vị đặc trưng và giá trị dinh dưỡng, mà còn bảo quản được trong thời gian dài. Đây là một cách hữu ích để bạn luôn có sẵn nấm mối đen chất lượng cao, sẵn sàng cho mọi bữa ăn.

Để bảo quản nấm mối lâu dài, bạn có thể thực hiện sấy thăng hoa và hút chân không.

Hy vọng những chia sẻ trên đây đã giúp bạn có thêm thông tin hữu ích về kỹ thuật trồng nấm mối hiệu quả, mang đến cho bạn thành phẩm nấm chất lượng thơm ngon, bắt mắt, thành công ngay những lần đầu thực hiện. Ngoài ra, nếu bạn đang có nhu cầu tìm mua các sản phẩm nấm được nuôi trồng từ trang trại đạt chuẩn an toàn, uy tín đừng ngần ngại liên hệ ngay cho Yersin Farm qua Hotline 0867722728 để được tư vấn miễn phí.